انواع سیستم های سرمایشی ساختمان ، بهترین کدام است ؟؟

با افزایش تدریجی دما   نیاز جامعه به سیستم های سرمایشی روز به روز در حال رشد است . بشر در دوره حیات خود از هر راهی برای ایجاد سرما و کاهش دما در فصول گرم بهره برده است . امروزه با پیشرفت تکنولوژی انواع سیستم های سرمایشی به بازار ارائه شده که مصرف کنندگان مطابق با نیاز و مصرف خود یکی را انتخاب میکنند .

انواع سیستم سرمایشی ساختمان :

• کولر آبی
• کولر گازی
• داکت اسپلیت
• چیلر و مینی چیلر
• VRF

انواع سیستم های سرمایشی ساختمان

کولرهای آبی

کولرهای آبی  محبوب ترین در ایران هستند  و به واسطه تبخیر آب ،دمای محیط را کاهش میدهند .اساس کار این کولر ها این گونه است که گرمای محسوس هوا جذب شده و جهت تبخیر آب استفاده میشود .واضح است که کولر های آبی جهت ایجاد دمای مطبوع پیوسته در حال مصرف آب است  اما با توجه به نرخ پایین بهای آب در ایران این  مورد در ایران به صرفه میباشد ، بماند که در حال حاضر کشور دچار بحران کم آبی شده و ممکن است طی سال های جاری استفاده از این کولر ها به صرفه نباشد .این که متراژ خانه چقدر است و چقدر دیوار های عایق میباشند در ابعاد کولر نیز موثر است .

کولر های آبی پوشالی

پرکاربردترین کولرآبی در کشور است  اما کولر های آبی سلولوزی نیز چند سالی است که وارد بازار شده و قیمت بالاتری نسبت به کولرهای پوشالی دارند ، با این تفاوت که هزینه های تعویض و سرویس  کولر های سلولوزی کمتر از کولرهای آبی پوشالی است و این نوع کولر ها مانع ورود ذرات ریز هوا به موتور و محیط خانه میشوند .

• کولر های آبی در چه مناطقی بازده بیشتری دارد ؟

کولر های آبی به خودی خود رطوبت هوا را بالا میبرند به همین دلیل معمولا در مناطق گرم و خشک استفاده میشود  .

مزایا و معایب کولر های آبی را  میتوان طبق جدول زیر طبقه بندی نمود :

مزایا	معایب
قیمت مناسب	مصرف زیاد آب
هزینه نصب و راه اندازی پایین	امکان بروز زنگ زدگی
بازدهی بالا	تعویض پوشال
هزینه نگهداری پایین	خطر برق گرفتگی
عدم ایجاد آلودگی های زیست محیطی	قابلیت حذف آلاینده ها و ذرات هوا را به طور کامل ندارد
قابلیت اتصال به اینورتر و پیرو آن کاهش مصرف انرژی	عدم پشتیبانی از انتخاب دمای ایده آل
مصرف انرژی برق پایین	ایجاد رطوبت بالا در محیط
آپشن مناسب برای ساکنان اقلیم گرم وخشک	عملکرد ضعیف در مناطق مرطوب

انواع سیستم های سرمایشی ساختمان

کولرهای گازی

یکی از انواع سیستم های سرمایشی ساختمان کولر گازی است .

اساس کار کولر های گازی این گونه است که هوای گرم را جذب نموده و با متراکم کردن و تبدیل به مایع و سپس  تبدیل همان مایع به گاز تولید سرما میکند. درواقع در کولر های گازی هوای گرم به هوای سرد تبدیل میشود و نام کولر های گازی از این مفهوم برداشت شده .

در این سیستم  از برق به عنوان انرژی مصرفی استفاده میشود و مصرف بسیار بالای برق از معایب این سیستم میباشد  اما در سال های اخیر با پیشرفت تکنولوژی و استاندار سازی های لازم به واسطه اینورتر ها  مصرف انرژی این کولر ها پایین آمده و کولر های گازی رده A انرژی  را به خود اختصاص داده اند .

شایع ترین مدل های این  کولر،  کولر های گازی پنجره ای و دو تکه(اسپلیت) است . کولر های گازی ایستاده ای که در سالن ها و بانک وجود دارد نیز از نوع همین کولرهای دو تکه هستند .

اجزای کلی  تشکیل دهنده ی کولر گازی :

• موتور فن
• رادیاتور خنک کننده(کندانسور)
• فیلتر(درایر)
• محفظه ی یخ ساز(اوپراتور)
• موتور کمپرسور
• لوله ی مویین (کاپیلاری تیوپ )
• ورودی اپراتور

انواع سیستم های سرمایشی ساختمان

مزایا و معایب کولر های گازی را  میتوان طبق جدول زیر طبقه بندی نمود :

مزایا	معایب
رطوبت تنظیم شده	مصرف بالای برق
آپشن مناسب برای محیط های مرطوب و شرجی	نیاز به فضای بیرونی برای کمپرسور
فیلتر هوای آلوده و تحویل هوای پاک	نصب و تعمیرات پیچیده
تعیین دما ایده آل	نصب در فضای داخلی و جاگیر بودن
قابلیت گرمایش	–

داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها یکی از انواع سیستم های سرمایشی ساختمان و تهویه داخلی هستند که در فرآیند سرمایش مشابه کولرهای گازی اسپلیت میباشند  ، با این تفاوت که هواساز یا یونیت داخلی کولر گازی به صورت سقفی یا دیواری اجرا میشود اما در داکت اسپلیت ها یونیت داخلی توکار است و در سقف کاذب تعبیه میگردد  و هوای تازه پس از فیلتر شدن و تنظیم دما از طریق کانال ها به قسمت های مختلف ساختمان هدایت میگردد . توکار بودن داکت اسپلیت ها  به دلیل  اشغال فضای کمتر از مزایای این دستگاه به شمار میرود .

گرمایش داکت اسپلیت :

کاربرد دیگری که داکت اسپلیت ها دارند ویژگی گرمایش آن است ، بدین منظور کویل آب گرمی که داخل یونیت داخلی آن قرار دارد آب گرم را از پکیج و یا موتورخانه تامین میکند  و گرما را برقرار میسازد ، این مدل شما را از داشتن سیستم رادیاتور بی نیاز میکند .

 داکت اسپلیت از هواساز و کندانسور تشکیل شده و این اجزا با استفاه از لوله های مسی بهم متصل شده اند .

انواع داکت اسپلیت :

• داکت اسپلیت اینورتر
• داکت اسپلیت غیر اینورتر یا معمولی

از مزایای داکت اسپلیت اینورتر صدای کمر تر ،عمر بیشتر ،سرمایش و گرمایش سریع تر و به صرفه تر بودن است . طبیعی است که به واسطه ی برتری اینورتر به  نوع معمولی خود قیمت بالاتری نیز دارد .

مزایا	معایب
تولید هوای باطراوت و تمیز عاری از آلودگی	مصرف بالای برق
عدم اشغال محیط	نیاز به فضای بیرونی برای کمپرسور
قابلیت استفاده از پکیج یا موتورخانه به منظور گرمایش	صدا آزاردهنده(با تکنیک مهندسی قابل حذف است)
مصرف برق پایین در مقایسه با اسپلیت دیواری	مصرف برق بالا در مقایسه با چیلر و مینی چیلر
قابلیت گرمایش	پیچیده بودن نصب و تعمیرات
هزینه پایین در مقاسیه با چیلر و مینی چیلر	قیمت بالا
سیستم یکپارچه ی دمایی	نیاز به کانال کشی
امکان تنظیم دما	اشغال نمودن فضای بالای سقف

چیلرها

از دیگر انواع سیستم های سرمایشی ساختمان چیلر ها هستند .این دستگاه نوعی سیستم سرمایشی مرکزی میباشد که  اساس کار آن به این گونه است که حرارت را بر اساس یک سیکل تبرید  از مایع (معمولا آب ) گرفته و از این سیال و انتقال آن به نقاط مشخص جهت سرمایش استفاده میکند . این انتقال آب معمولا به واسطه ی پمپاژ و لوله کشی به واحد های توزیع کننده ی آب سرد مانند فن کوئل ها  و هواسازها انجام میگردد  .لوله کشی به صورت کاملا عایق انجام میشود تا دمای آب تغییری نیابد و بدون هدر رفت سرما ،منتقل شود .

از چیلر ها معمولا جهت سرمایش محوطه های وسیع استفاده میشود و جهت سرمایش آپارتمان و ساختمان با متراژ متوسط  از مینی چیلر ها استفاده میگردد .

در محوطه های بزرگ و سالن ها استفاده از چیلرها بسیار با صرفه تر از استفاده از کولرهای گازی میباشد .

انواع چیلر

شیوه ی خنک کردن سیال  در چیلر ها متفاوت است و بر این اساس چیلر ها به دو دسته تقسیم میشوند:

• چیلر جذبی
• چیلر تراکمی

چیلر های تراکمی به واسطه انرژی الکتریکی و چیلرهای جذبی به واسطه ی انرژی حرارتی برودت و سرما را تولید میکنند .

از برتری های چیلر جذبی به چیلر تراکمی این است که این چیلر ها موجب صرفه جویی بیشتر در برق و هزینه ها میشوند و صدا و ارتشاعات کمتری نیز دارند . همچنین  استفاده از چیلر های جذبی مخاطرات زیست محیطی و آلودگی ها را کاهش میدهند .

به طور کل مزایا و معایب چیلر هارا میتوان طبق جدول زیر طبقه بندی نمود :

مزایا	معایب
یکپارچه نمودن دما در محوطه  های بزرگ	افت عملکرد در دماهای بسیار بالا
اشغال نمودن فضای کم	هزینه بالا
قابلیت انتخاب فراوان یونیت های داخلی	پیچیدگی در نصب و تعمیرات
صرفه جویی در مصرف انرژی	نیاز به افراد متخصص در تعمیرات
کاهش میزان صدا و ارتعاشات	–
توانایی کنترل دقیق دما	–

VRF اسپلیت های مرکزی

اسپلیت مرکزی به منظور  سرمایش و گرمایش  استفاده میشود . این سیستم شامل یونیت های داخلی  و یک یونیت خارجی میباشد که این دو به وسیله ی لوله کشی مسی حاوی مبرد یا گاز فریون  به هم متصل شده اند .یونیت خارجی به طور معمول در ابعاد بزرگ و ظرفیت بالا  و یونیت داخلی همچون اسپلیت های دیواری و سقفی است .

این سیستم ها معمولا در ساختمان های تجاری کاربرد دارند و در تک واحد ها یا یک ساختمان با واحد های گوناگون نیز استفاده میشود . در سیستم اسپلیت مرکزی  چیزی به اسم آب وجود ندارد و مبرد یا همان گاز فریون استفاده میشود . این گاز به فن کوئل ها ارسال میگردد و در فصل سرما عمل گرمایش و در فصل گرما عمل سرمایش را انجام میدهد .

قیمت خرید VRF ها بسیار بالا میباشد و طول عمر متوسط شان 25 سال میباشد اما در کتراژ وسیع انتخاب بسیار بهتری نسبت به اسپلیت و داکت اسپلیت بوده .

سیستم VRF  به دو دسته ی EHP  و GHP تقسیم میشوند .EHP تماما با برق و  GHP با گاز شهری کار میکند .

مزایا و معایب VRF را میتوان طبق جدول زیر جمع بندی کرد  :

مزایا	معایب
سبک و بدون نیاز به مستحکم سازی سقف	غیر استفاده بودن برای ساختمان های مرتفع به دلیل محدود بودن لوله کشی عمودی
بهینه سازی مصرف انرژی	قیمت اولیه بالا
تنظیم دما به واسطه کنترل هوشمند	پیچیدگی در نصب و تعمیرات
عدم نیاز به موتورخانه	نیاز به افراد متخصص در تعمیرات
اشغال کم فضا	هزینه بالا جهت نشت گاز مبرد
مانیتور کردن عیب موتور به واسطه LINE ERROR	نیاز به دستگاه های مکمل در مناطق بسیار سرد جهت گرمایش

با پیشرفت تکنولوژی بر تعداد سیستم های سرمایشی نیز افزوده شده وهرکدام از این سیستم ها برای مناطقی کاربرد دارند . برای مثال در استادیوم های ورزشی یا سالن های اجتماعات وسیع از سیستم های سرمایشی آپارتمانی و خانگی استفاده نمیشود و بالعکس .با توجه به شرایط محیطی و متراژ  ساختمان و نیاز افراد،  ابعاد سیستم های سرمایشی ساختمان نیز متفاوت میباشد .

در این مطلب به طور خلاصه به انواع سیستم های سرمایشی ساختمان پرداخت شده است ، امید است که در مقاله ای جدا به طور مفصل به هرکدام از از این انواع پرداخته شود .